How Did 'Bylchau' Respond to the Devastating Storms Bert and Darragh?

Mae adolygiad diweddar o ymatebion i stormydd Bert a Darragh yn galw am wella cefnogaeth ariannol a chymorth iechyd meddwl i gymunedau wedi'u heffeithio. Mae'r adroddiad yn pwysleisio'r angen am adolygiad trylwyr o'r dulliau presennol i sicrhau bod cymorth yn fwy hygyrch ac yn adlewyrchu'r costau go iawn sy'n gysylltiedig â'r llifogydd.

Last updated: 24 October 2023 (BST)

Diweddariadau ar Stormydd Bert a Darragh

Ar ddiwedd 2024, cafodd Cymru ei tharo gan stormydd Bert a Darragh, gan achosi llifogydd difrifol mewn sawl ardal, gan gynnwys Pontypridd a Rhondda Cynon Taf. Mae'r stormydd hyn wedi datgelu "bylchau difrifol" yn y cymorth ariannol a'r mynediad at yswiriant ar gyfer y dioddefwyr. Mae'r pwyllgor newid hinsawdd, amgylchedd a seilwaith y Senedd wedi clywed tystiolaeth gan drigolion, cynghorau, ac elusennau am yr anawsterau sy'n wynebu cymunedau ar ôl y stormydd.

Key Takeaways

• Stormydd Bert a Darragh ar ddiwedd 2024 arwain at ddifrod enfawr.
• Mae adolygiad o'r ymateb i'r stormydd yn galw am wella cymorth ariannol a iechyd meddwl.
• Mae cymorth brys yn aml yn methu â chyrraedd y costau gwirioneddol.
• Mae llawer o drigolion yn cael trafferth cael yswiriant fforddiadwy.
• Mae angen cydgysylltu'r dulliau adfer a chymorth ar gyfer stormydd yn y dyfodol.

Y Ddifrod a Achoswyd gan Storm Bert

Fe wnaeth Storm Bert achosi difrod enfawr i dai a busnesau ledled Cymru, gyda Pontypridd yn un o'r llefydd mwyaf effeithiol. Cafodd llifogydd difrifol eu cofrestru, gan adrodd am ddifrod i ganolfannau cymunedol, siopau, a phennodau hanesyddol. Mae llawer o drigolion, fel Robbie Laing sy'n berchen ar siop gelfi, wedi colli miloedd o bunnoedd yn sgil y storm. Mae Laing yn nodi nad oedd y cymorth ariannol a gynigiwyd yn ddigonol i adfer ei fusnes i'r cyflwr a oedd yn flaenorol i'r llifogydd.

Ymateb Llywodraeth Cymru

Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i ymateb i argymhellion y pwyllgor, gan ddweud y byddant yn rhoi sylw i'r angen am wella'r cymorth a gynhelir ar gyfer dioddefwyr stormydd. Mae'r adroddiad wedi pwysleisio bod angen i'r Llywodraeth sicrhau bod gan awdurdodau lleol adnoddau digonol i baratoi ar gyfer stormydd yn y dyfodol. Mae'r cymorth brys a gynhelir yn aml yn methu â chyflawni'r gofynion gwirioneddol sy'n gysylltiedig â'r llifogydd.

Problemau Hysbys gyda'r Yswiriant

Mae llawer o drigolion a busnesau wedi cael trafferthion gyda'r broses o sicrhau yswiriant fforddiadwy ar ôl llifogydd. Er bod eiddo a adeiladwyd cyn 2009 fel arfer yn gymwys ar gyfer yswiriant llifogydd o dan gynllun Flood Re, mae llawer yn ei chael yn anodd deall y system a chymryd mantais o'r cyllid. Mae'r pwyllgor wedi galw am wella cyfathrebu rhwng yswirwyr a chyrff cyhoeddus i sicrhau bod trigolion yn deall eu hawliau'n well.

Effaith ar Iechyd Meddwl

Mae'r adroddiad hefyd yn tynnu sylw at effaith y stormydd ar iechyd meddwl trigolion, gan nodi bod anawsterau yn gysylltiedig â'r ansicrwydd a'r pwysau yn sgil llifogydd yn gallu achosi straen ac ansicrwydd. Mae'r pwyllgor wedi argymell y dylid cynnwys cymorth iechyd meddwl fel rhan o'r strategaethau ymateb i lifogydd lleol. Mae angen i'r cymorth hwn fod yn hygyrch i'r gymuned, gan fod gwell iechyd meddwl yn hanfodol ar gyfer adferiad llwyddiannus.

Gweithredu yn y Dyfodol

Mae'r pwyllgor trawsbleidiol wedi pwysleisio'r angen am weithredu ar frys i wella'r cymorth ariannol, yswiriant, a chefnogaeth iechyd meddwl. Mae Llyr Gruffydd AS o Blaid Cymru yn galw am adolygiad cyllid brys a dull cydgysylltiedig o reoli cwlfertau. Mae'n hanfodol bod Llywodraeth Cymru yn gweithredu'r argymhellion heb oedi i sicrhau bod cymunedau Cymru yn barod ar gyfer stormydd yn y dyfodol. Mae'r newid yn y tywydd oherwydd newid hinsawdd yn golygu bod angen paratoi yn well ar gyfer digwyddiadau eithafol.

Conclusion

Mae'r stormydd diweddar wedi dangos y pwysigrwydd o fod yn barod ar gyfer digwyddiadau tywydd eithafol. Mae'r adroddiad o'r pwyllgor newid hinsawdd yn pwysleisio'r angen am wella'r cymorth a gynhelir ar gyfer dioddefwyr, gan gynnwys cymorth ariannol, iechyd meddwl, a chefnogaeth i sicrhau y gall cymunedau adfer yn llwyddiannus. Mae'n hanfodol bod awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda'i gilydd i wella'r systemau presennol a sicrhau bod cymunedau'n gallu ymdopi â'r heriau yn y dyfodol.

Gyda'r newid yn y tywydd, sut gallwn sicrhau ein bod yn barod ar gyfer y stormydd sydd i ddod? #CymorthCymunedol #Adferiad #Stormydd

FAQs

Pa effaith oedd gan Storm Bert ar gymunedau Cymru?

Storm Bert achosodd ddifrod enfawr i dai a busnesau, gan arwain at alwadau am wella cymorth ariannol a chefnogaeth iechyd meddwl i'r rhai a effeithiwyd.

Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i helpu dioddefwyr?

Llywodraeth Cymru yw'n ymrwymo i ymateb i argymhellion pwyllgor newid hinsawdd, gan gynnwys cynnig cymorth ariannol a sicrhau bod awdurdodau lleol yn barod ar gyfer stormydd yn y dyfodol.

Pam mae'n anodd i drigolion gael yswiriant llifogydd?

Mae llawer o drigolion yn cael trafferth deall y broses o sicrhau yswiriant llifogydd, yn enwedig os ydynt wedi’i adeiladu cyn 2009, gan fod y cymwysterau yn gymhleth.

Beth yw'r argymhellion gan y pwyllgor newid hinsawdd?

Mae'r pwyllgor yn argymell adolygiad trylwyr o gyllid brys, gwell cyfathrebu am yswiriant, a chydgysylltu cymorth iechyd meddwl yn ystod stormydd.

Sut gall cymunedau baratoi ar gyfer stormydd yn y dyfodol?

Mae'n hanfodol i gymunedau weithio gyda Llywodraeth Cymru a chynghorau lleol i sicrhau cyllid digonol a chynlluniau ar gyfer seilwaith sy'n gallu gwrthsefyll stormydd yn y dyfodol.